No Culture, No Europe
Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa: 2016
W ciągu ostatniego dziesięciolecia Unia Europejska popadła w przewlekły kryzys polityczny i ekonomiczny. Na planie politycznym Europa traci publiczne poparcie. Konstytucja europejska została odrzucona przez mieszkańców kilku państw członkowskich wspólnoty. Politykę europejską postrzega się jako nie dość demokratyczną, a Bruksela kojarzy się z biurokracją i brakiem transparentności. Na planie gospodarczym, od czasów kryzysu finansowego w 2008 roku, spada poziom wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi. Wiara we wspólną walutę euro nie jest już czymś oczywistym, podobnie jak poczucie solidarności pomiędzy poszczególnymi krajami.
Lektura analiz i dyskusji dotyczących kryzysu każe stwierdzić, że ograniczają się one zwykle do roztrząsania kwestii gospodarczych i społecznych. W zbiorze tekstów No Culture, No Europe, który w polskim tłumaczeniu ukazuje się z przedmową Kuby Szredera, interdyscyplinarny zespół teoretyków, artystów i naukowców formułuje tezę, że prowadzone polemiki pomijają istotny element życia społecznego – kulturę. Co więcej, autorzy tekstów wybranych przez Pascala Gielena, redaktora książki i dyrektora centrum badawczego Arts in Society, uważają brak zainteresowania kulturą za główną przyczynę trawiącego Unię kryzysu. Koniec kultury, koniec Europy nie służy jedynie krytycznej analizie obecnej sytuacji – wielu autorów proponuje również wprowadzenie konkretnych zmian.